We wonen en werken bijna 2 jaar op Aruba. Het was onze wens om één keer in ons leven in het buitenland te vertoeven. Het werd Aruba, het One Happy Island van ons Koninkrijk.
We verhuren 3 vakantieappartementen, waar gasten vanuit vooral Nederland/Europa, USA/Canada en Zuid- en Midden-Amerika genieten van het fraaie vakantieland dat Aruba is. We vertellen ze natuurlijk over de must-sees, maar ook over het ‘Andere (dan commerciële) Aruba’ en haar cultuur.
Maar ‘wie’ is Aruba? Hoe typeer je de Arubaanse cultuur? Een eiland-gemeenschap van circa 115.00 inwoners, meer dan 80 Nationaliteiten en met meer dan 40 geloofsgemeenschappen; ‘wie’ is dan Aruba?
We kijken met onze Nederlandse ogen naar Aruba, nu een stukje autonoom Koninkrijk. Maar het ligt wel een kleine 10.000 km van ons kikkerlandje. In een regio van de wereld met een heel andere geschiedenis, andere normen en waarden (ook politiek), en een andere economische (=financiële) setting en identiteit.
Als nieuwkomers ervaren wij hier absoluut ‘vleugjes’ Nederlandse cultuur. We zien en kennen (de cultuur van) Aruba niet echt van ‘binnenuit’, zoals via het onderwijs, de gezondheidszorg of de sport.
Daarom vragen we mensen, die we kennen en die hier ook werken, om op respectvolle manier een beeld te schetsen van ‘wie’ Aruba ook is. Zodat deze ‘binnenkant’ ook onderdeel kan zijn van de Aruba-experience van onze gasten.
Dieuwertje kennen we van de beach tennis, een veel beoefende sport hier op het eiland. Zij werkte tot voor kort op Aruba als psycholoog in het onderwijs. Hieronder kun je haar verhaal lezen.
Eerste indruk
Vanaf het eerste moment heb ik de multiculturele Arubaanse (smeltkroes)cultuur ervaren als open, behulpzaam, en gastvrij. Arubanen hechten veel waarde aan hun familie. Als je je als Nederlander verdiept in het leren van (als is het maar enkele woorden) Papiamento, dan word je met open armen ontvangen.
Als vrouw er netjes uitzien (nagels gelakt, hoge hakken, nette kleding) op feestjes en zo, is ook écht iets van Aruba. Wat ik wel heb ervaren is, dat er op het eiland nogal geroddeld kan worden. Waardoor er ook sprake is van onderling wantrouwen. Dit merk je ook als je hier werkt.
Werk als psycholoog
Op diverse basis- en middelbare scholen (ook beroepsonderwijs) heb ik jongeren individuele behandeling gegeven, intelligentieonderzoek gedaan en zorgstructuur opgezet. In mijn werk ben ik naast blijdschap ook veel verdriet tegengekomen.
Veel kinderen komen liefde tekort. Er zijn veel gebroken gezinnen. Veel huwelijken stranden hier. En helaas kom je ook de schrijnende problematiek tegen van tienerzwangerschappen, huiselijk geweld en seksueel misbruik.
Het leven op Aruba wordt ook steeds duurder. Ouders moeten allebei fulltime werken (parttime werken kennen ze hier niet) om rond te komen en soms hebben ze ook een 2e baan. Hierdoor is er weinig tijd over om hun kinderen op te voeden en aandacht te geven.
Stralende kinderen
Als psycholoog was ik voor jongeren vooral een luisterend oor, iemand die een veilig gevoel bood en bezig was om hun veerkracht sterker te maken. Jongeren hebben een veilige omgeving nodig, en vertrouwen in anderen.
Bijna elke jongere die ik heb gesproken, heeft moeite zich open te stellen voor anderen. Hun vertrouwen is in het verleden te vaak beschadigd, waardoor ze muurtjes om zich heen hebben gebouwd. Het was bijzonder dat ze hun verhaal, angst, pijn, teleurstellingen, verdriet en dromen met mij wel deelden.
Toch is het niet zo moeilijk om (de ogen van) kinderen te laten stralen. Geef ze liefde en aandacht. Geef ze ook complimenten, en het gevoel dat ze er mogen zijn en de moeite waard zijn. Heel basaal eigenlijk dus. Wat zou het mooi zijn als ouders/volwassenen dát hun kinderen thuis geven.
Wat heeft Aruba mij geleerd?
Destijds ben ik zonder verwachtingen en met een open blik naar Aruba gekomen. Voor het eerste ging ik wonen en werken in een ander land, in het Caribisch gebied. De eerste maanden waren zwaar. Had heimwee, moeite met het tropische klimaat en een stressvolle baan. Maar beetje bij beetje acclimatiseerde ik en ben ik het eiland en haar ‘mentaliteit’ gaan waarderen.
Bijvoorbeeld: poco poco. Doe rustig aan; het komt allemaal op z’n pootjes terecht. Lang wachten in de rij bij een overheids-instantie? Neem gewoon een boek mee, of er is altijd wel iemand die je daar tegen komt waarmee je kunt ‘babbelen.
Geniet ook meer ‘in het moment’, in plaats van steeds maar druk zijn in je hoofd met van alles en nog wat. Ook ligt het leeftempo hier lager dan in Nederland, wat fijn is.
Als je met mensen in gesprek gaat, merk je dat ze ‘puur’ zijn en open. Dit ervaar je ook als je bijvoorbeeld een museum bezoekt. Het ‘rood’ (ster) in de Arubaanse vlag is er ook echt: passie en trots.
‘Lekker eten’ hoort ook bij Aruba. Je ziet het aan de vele foodtrucks langs de weg. En een vergadering op het werk zonder ‘bolo’ (Arubaanse cake) dat bestaat gewoonweg niet.
Mooie plekjes
Naast een eigen cultuur, heeft Aruba ook fijne en mooie ‘pareltjes’. Mijn favorieten?
- De prachtige zonsondergangen, bijna elke avond weer, en steeds weer anders
- De vele sportmogelijkheden, zoals snorkelen, kite- en windsurfen, beach tennis en wat te denken van yoga op het strand.
- De mooie ruige natuur (uitzichtpunten en wandelplekken) zoals bij Sero Colorado, Boca Grandi, het duingebied bij California Lighthouse en de prachtige kustlijn bij Mangel Halto.
Het wonen en werken in een ander land, verruimt je perspectief op allerlei zaken. Wat ‘normaal’ is in Nederland, is dat niet op alle punten hier. En andersom natuurlijk.
Hoe dieper je kijkt, hoe meer je natuurlijk ook ziet. Én ook wenst. Want hoe fijn zou het zijn als ‘One Happy Island’ ook zou gelden voor alle jongeren die hier opgroeien?
Dieuwertje van der Heijden
Aruba 2019